De Argusvlinder gaat ontzettend hard in aantal achteruit. In Friesland kan hij nog gered worden. Door slim bermbeheer kan een enorme verbetering voor de Argusvlinder worden bereikt.
Beheer verstandig, red de Argusvlinder
Tûk bermbehear ferbetteret it hiele bioferskaat
De Argusvlinder gaat ontzettend hard in aantal achteruit. In Friesland kan hij nog gered worden. Door slim bermbeheer kan een enorme verbetering voor de Argusvlinder worden bereikt.
1. Zorg voor overlevingsplekken voor rupsen van augustus tot het jaar erop in mei
2. Het vaak en kort maaien rond hekken is slecht voor de Argusvlinder
3. Laat het hele jaar bloeiende planten staan in bermen en bij sloten
Voor alle vlinders geldt:
• Zorg voor goede nectarplanten waar vlinders kunnen drinken
• Zorg dat er waardplanten staan waar vlinders hun eitjes op leggen
• Maai minder als het kan. Als er toch gemaaid wordt, laat de helft staan
Goed nectaraanbod voor vlinders
Voor vlinders is het van belang dat er goede nectarplanten aanwezig zijn. Voor de vroegst vliegende Argusvlinders – vanaf mei – zijn dit paardenbloem, braam, klavers, akkerdistel.
Voor tweede generatie – vanaf juli – zijn dit: koninginnekruid, kattenstaart en geel bloeiende planten zoals paardenbloem, biggenkruid en vertakte leeuwentand. De derde generatie (september/oktober), moet het doen met wat er hier en daar nog bloeit, zoals bloeiende watermunt in slootjes.
Begroeiing bij hekken in de zon
De Argusvlinder is een echte Friese graslandvlinder. Zij zit graag op een zonnige, beschutte plek. Daar groeien ook verschillende lage en hoge planten met bloemen. Dit kan zijn: een houten hek, zandweg, molshoop of een stenen muurtje. Die plekken zijn belangrijk en moeten gekoesterd worden.
Waardplanten voor rupsen
De waardplanten voor rupsen zijn verschillende grassen zoals: kropaar, ruwe smele, rood zwenkgras, kweek, beemdgras, glanshaver en struisgras. Die zijn er genoeg, ze moeten alleen niet te veel gemaaid worden.
De Argusvlinder overwintert als rups vlak bij de grond
Zij kruipt tussen verdorde planten, struiken en stenen. Daarom is het belangrijk dat er voldoende van dit soort plekken zijn, zogenaamde rommelhoekjes. Op het vroegere boerenland – maar ook in bermen, erven en tuinen – waren die er in overvloed. Nu is alles te netjes. Daarom kan de rups niet overleven.
Maaien
Het vaak en kort maaien rond de hekken is slecht voor het voortbestaan van de Argusvlinder. Laat altijd een rand met gras staan, zeker bij de schapenhekken op dijken. Als er wel gemaaid moet worden bij hekken, kan dat rond eind mei, maar laat altijd een deel staan. Eind mei vliegen de Argusvlinders en zijn er geen rupsen, ze leggen dan de eitjes op grassen.
Als er bermen gemaaid moeten worden, maai dan in delen. De ene helft wel, de andere helft niet. Laat zoveel mogelijk, maar minstens 30% staan. Zo kan er tenminste een gedeelte van de rupsen overleven. Dan wordt 70% van álle rupsen en andere insecten gedood.
Het maaisel moet worden afgevoerd, anders verruigen de bermen, de grassen gaan te hard groeien. Hierdoor verdwijnen de bloeiende planten die vlinders en insecten nodig hebben. De argusvlinder overwintert als rups laag in het gras. Als de rupsen niet overleven, verdwijnt de Argusvlinder.
Als de rupsen niet overleven, verdwijnt de Argusvlinder.
Overleving van de rupsen
De belangrijkste periode voor de overleving van de rupsen:
• begin juni tot en met eind juli
• half augustus tot en met begin mei
Om de herfst en winter te overleven moet hun plek – al die tijd – worden beschermd tegen de maaimachines.
Door verstandig bermbeheer kan het in korte tijd beter gaan met de Argusvlinder. Dan zullen wij deze mooie vlinder – de Keningin fan ‘e greide – zien vliegen op ons platteland. Deze verbetering betreft de gehéle biodiversiteit: álle vlinders en insecten zullen ervan profiteren.
© November 2025
Dit advies wordt ondersteund door:
Vlinderwerkgroep Friesland
De Vlinderstichting
De Fryske Feriening foar Fjildbiology
Meer info
Beschermingsplan Argusvlinder (voor beheer tabel p.43)
Vlinderstichting.nl/argusvlinder
Met dank aan:
Gerdien Bos, Gerrit Tuinstra, Tjerk Kunst